7- Cà phê ( Coffea)

NPK SILIC HÙNG NGỌC VỚI CÂY CÀ PHÊ  

Năng suất cà phê cao nhất thu được trên đất thoát nước tự do, nơi không hạn chế nước tưới. Duy trì độ pH đất từ 5,2- 6,5 giúp rễ cây khỏe, hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất. Bón cân đối dinh dưỡng giúp bà con thu bền, năng suất cao, chất lượng đạt chuẩn. NPK silic 15-5-10 là công thức hoàn chỉnh cho Cà phê chất lượng cao với đầy đủ nhóm dinh dưỡng Đa-Trung-Vi lượng cây trồng phát triển cân đối, tạo nên hương vị cà phê đậm đà. 

 I.Dinh dưỡng cần cho cây cà phê

Nitơ (Đạm) cần thiết cho sự phát triển sinh dưỡng mạnh mẽ để có năng suất đạt cao.

Kali thúc đẩy sức sống, tăng cường sức mạnh của tế bào và tăng khả năng chống chịu của cây cà phê đối với bệnh tật. Kali là yếu động lực chính cho năng suất cà phê, quan trọng đối với hô hấp, quang hợp và điều tiết nước.

Cần cân bằng giữa việc sử dụng kali và sử dụng nitơ, đây là hai chất dinh dưỡng cần thiết để tăng trưởng tối ưu cho cây trồng.

Phốt pho (Lân): Thúc đẩy phân chia tế bào và phát triển bộ rễ, đồng thời cũng làm tăng khả năng đậu quả.

Silic: Silic giúp tế bào cứng, khu trú vết bệnh, liên tục sản sinh tế bào mới. Silic  còn giúp thuốc BVTV phát huy tác dụng hơn. Sau khi khu trú vết bệnh,  Silic hóa lỏng tạo thành lớp keo bao phủ bề mặt lá, ngăn cản bào tử nấm xâm nhập vào sâu bên trong, thuốc BVTV không bị thất thoát nên tập trung tiêu diệt nấm bệnh triệt để.

   Do vậy, cây bón Silic sẽ ít lây nhiễm bệnh và khỏe nhanh hơn các cây trồng không dùng Silic  

Canxi: Cần thiết để đảm bảo bộ rễ và lá phát triển tốt, củng cố cấu trúc cây cà phê và tăng năng suất cây.

Magiê, Lưu huỳnh: Cần thiết cho quá trình quang hợp và tổng hợp các axit amin có ảnh hưởng tích cực đến năng suất.

Kẽm và Bo: Tăng cường giai đoạn ra hoa để cải thiện bộ quả và tiềm năng năng suất cà phê .

Thời kỳ sinh trưởng cây cà phê

1.     Giai đoạn kiến thiết ( Từ lúc trồng mới đến khi phát sinh hoa lứa đầu)

· Nitơ và Kali - phản ứng và thúc đẩy sự phát triển sớm của các mô thực vật mới.

· Silic – thúc đẩy trao đổi chất tăng sự hấp thu nitơ và kali giúp thành tế bào thực vật vững chắc, nuôi dưỡngphát triển bộ rễ tơ khỏe, tăng khả năng quang hợp-tái tạo diệp lục trên lá.

· Bo – tăng cường phản ứng Silic, Canxi.

· Canxi - thúc đẩy sự phát triển của rễ và lá để tạo nền tảng cho năng suất cao.

· Magiê - Truyền năng lượng nhiên liệu trong các mô đang phát triển. 

· Lưu huỳnh - tối đa hóa sự phát triển thông qua sự hình thành protein.

  2.     Giai đoạn kinh doanh ( Từ khi bắt đầu ra hoa đến hình thành quả)

· Nitơ và Kali - duy trì sự phát triển của cây và tối đa sản lượng, kích cỡ quả.

· Canxi - tối đa hóa sự phát triển mạnh mẽ của các mô khỏe mạnh ·

·Silic – tăng cường hoạt động hấp thụ dinh dưỡng, tái tạo tế bào mới, tăng tỷ lệ ra hoa đậu trái, tăng chất lượng hạt phấn.

· Magiê - tăng cường hoạt động của chất diệp lục và hấp thu N

· Vi chất dinh dưỡng - duy trì sự phát triển và tối đa hóa bộ quả mọng( Bo, Mn,Ze, Cu, Mo)  

3.     Giai đoạn phát triển quả:

· Nitơ và Kali - cần để duy trì sự phát triển của cây và đậu quả trong giai đoạn quan trọng này

· Silic- tăng sự liên kết đài cuống giúp giảm rụng sinh lý trái, hình thành các mô tế bào cho lớp vỏ quả non săn chắc, giảm dị dạng trái.

· Canxi - để tối đa hóa nguồn cung cấp trong quả - cải thiện tính toàn vẹn của quả . 

·Vi chất dinh dưỡng - cần thiết để duy trì tăng trưởng 

4.     Giai đoạn quả trưởng thành thu hoạch:

· Kali - để chuyển hóa đường thành tinh bột và tối đa hóa trọng lượng quả mọng · Canxi - cho tính toàn vẹn của quả mọng 

·Silic- cho màu sắc quả sáng đẹp, chín đều, tăng hương thơm, đậm vị đặc trưng.    

BÓN PHÂN CHO CÀ PHÊ

Điều kiện phát triển tốt nhất cho cà phê:

·        Loại đất Sâu, thoát nước tốt. PH đất tối ưu từ 5.2 - 6.5

·        Mật độ trung: 3.000 cây/ Ha. (Tùy giống, phương pháp từng vùng)

   Bảng 1: Nhu cầu dinh dưỡng đa lượng của cây theo từng thời kỳ.   

Bảng 2: Lượng phân bón tương ứng nhu cầu dinh dưỡng của cây (bảng 1).

   ·        Trong năm đầu tiên, cây không được phép cho năng suất. Cây sẽ hướng tất cả các nguồn lực của nó để phát triển bộ rễ phân nhánh rộng rãi. 

 ·        Vào năm thứ hai, cho phép năng suất thấp.

·        Sản xuất bắt đầu từ năm thứ ba trở đi. 

5.     Chương trình phân bón đề xuất cho cây cafe khu vực Tây Nguyên theo mùa  mưa (áp dụng theo bản phân bón khuyến nghị )

a.                 Chăm bón  cho cà phê giai đoạn kiến thiết 

  b.                 Chăm bón  cho cà phê giai đoạn kinh doanh 

·        Lần 1-Chăm bón cà phê mùa khô: trước khi tưới nước thúc hoa lần 1 dùng 500kg NPK silic 15-5-10 + 50kg kali  bón phục hồi cho cà phê, sau đó phun tưới đều nước cho phân chuyển hóa. Giai đoạn này rất quan trọng quyết định lượng hoa bung tập trung hay không.

·        Lần 2: Bón vào đợt mưa trong tháng 5-6, khi lượng mưa đã đều dùng  700kg NPK silic 15-5-10 + 80kg kali  + 300kg vôi bột (giảm nấm bệnh hại rễ mùa mưa) dưỡng cây, thúc trái.

·        Lần 3 (tháng 8-9): dùng  700kg NPK silic 15-5-10 + 80kg Kali để dưỡng trái.

c.                 Phương pháp bón:

·        Bề mặt vị trí bón tơi xốp, độ ẩm 70-80%.

·        Vị trí bón cách gốc từ 20-30cm (không bón cận gốc).

·        Bón theo vòng tròn rộng dần theo tán lá (không bón ra khỏi tán lá tránh bị mưa rửa trôi nhanh) hoặc xới nhẹ đất quanh gốc, cách gốc 50cm sâu 1-2cm rải phân quanh rãnh lấp đất.

·        Nếu có thể, nên phun silic bo qua lá giai đoạn bón đợt 1 theo định lượng 1kg silic bo hòa cùng 200 lít nước để lắng cặn, phun đều lên cành + lá giúp kích thích mầm hoa và hạt phấn, cho năng suất trái đạt cao. Trường hợp không phun được qua lá thì dùng 7kg Silic bo bón cùng NPK silic và kali hoặc hòa vào bể chứa nước tưới để tưới đều. Bón bổ sung Silic bo lần 2 vào lần bón cuối mùa mưa.

Ø  Nếu không có phân chuồng hoai, bổ sung phân hữu cơ vi sinh thay thế:

·        Năm 1: 1kg/cây/năm

·        Năm 2: 1.5kg/cây/năm

·        Năm 3: 2kg/cây/năm

·        Từ năm 4: 3kg/cây/năm

Sử dụng cây họ đậu, cây che phủ mặt đất thích hợp cung cấp chất dinh dưỡng và chất hữu cơ thông qua thảm mục và lá rụng bổ sung làm lớp phủ trên bề mặt đất.

6.     Tầm quan trọng của nước tưới 

·        Tưới bổ sung vào mùa khô sẽ giúp duy trì sức khỏe cây trồng và tối đa hóa tiềm năng năng suất, phương pháp cung cấp nước từ mưa hoặc tưới bổ sung.  Tướidưới gốc cây cho diện tích được che phủ bởi tán lá cây. Trước khi ra hoa, để cho ra hoa đồng loạt mạnh mẽ cây cần cung cấp đủ nước trong thời gian từ 4 đến 8 tuần trước thời điểm bắt đầu ra hoa . 

·        Cuối vụ thu hoạch cây cafe đã bắt đầu phân háo mầm hoa, mầm hoa phát triển đến sau khi thu trái xong nếu đã hoàn chỉnh dạng mỏ sẻ gặp mưa đẫm hoặc được tưới đãm nước thì sau 7-10 ngày hoa sẽ nở bung. Việc tưới nước mùa khô vừa đảm bảo nước cho cây sinh trưởng, phát triển tốt vừa thúc đẩy quá trình ra hoa tập trung. Tuy nhiên, điều kiện tưới tiêu chủ động mùa khô đòi hỏi nhà vườn đầu tư kinh phí cao nên còn hạn chế, do vậy năng suất cafe chưa cao tại các vườn này. Mùa khô cần chủ động tưới đẫm 2 đợt:

- Tưới đợt 1: Sau khi thu hoạch, cắt tỉa cành, khi thấy đầu nụ bạc trắng bà con tiến hành tưới nước vào thân gốc. Việc tưới đợt 1 rất quan trọng, giúp cây cà phê ra hoa đồng loạt.

- Tưới đợt 2: cách lần 1 khoảng 30 ngày đểtiếp tục ép những hoa non còn lại nở hết vào đợt 2, không phân tán thành nhiều đợt hoa. Đợt 2 cần tưới đẫm để đảm bảo độ ẩm chuyển háo dinh dưỡng trong đất nuôi trái non, giảm rụng sinh lý.

7.      Cắt tỉa cành nhánh (nên tiến hành sau khi thu hoạch 15-20 ngày)

Cắt tỉa cành nhánh giúp cây nhanh hồi phục, tán cây thông thoáng tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình quang hợp, hạn chế sự phát triển của nấm bệnh,  cành quả thứ cấp phân bố đều ở các tầng trong bộ tán, tập trung được dinh dưỡng để nuôi cây.

Nguyên tắc cắt tỉa: cắt tỉa các cành ở phía dưới gốc trước, lần lượt tỉa lên phía trên ở những năm về sau. Tùy  mức độ ra quả trên các đốt nhiều hay ít, độ lớn của cành và sự phát sinh của cành thứ cấp mà quyết định vị trí nơi cắt cành. Hầu hết các đốt trên cành đã cho quả, chỉ còn lại một vài đốt ở phía ngoài của đầu cành chưa ra quả, trên cành đã phát sinh cành thứ cấp thì sau vụ thu hoạch cần cắt bỏ cành này, vị trí cắt ở phía ngoài nơi cành thứ cấp phát sinh, nên giữ lại một đoạn gốc của cành dài 20 cm.